Sinds 1 juli 2025 geldt in Nederland een officieel verbod op sportsponsoring door online casino’s. De namen en logo’s van aanbieders van kansspelen op afstand verdwijnen daarmee van voetbalshirts, wielertenues en andere sportkleding. De maatregel is vastgelegd in het Besluit Orka (Ontwikkelingen Reclame Kansspelen op Afstand), bedoeld om met name jongeren en kwetsbare groepen te beschermen tegen de verleidingen van online gokken.

Waar de nieuwe regels voor sportclubs en gokbedrijven duidelijke kaders stellen, roept dit bij supporters andere vragen op. Wat gebeurt er met de duizenden shirts die de afgelopen jaren zijn verkocht met daarop een casinologo? Mag je die nog gewoon dragen, en riskeren clubs of casino’s alsnog een boete als zo’n shirt op tv in beeld komt? Volgens jurist Hans van Brunschot, gespecialiseerd in sportrecht en gokwetgeving, is er geen reden tot paniek bij supporters: “Als supporter kun je nog gewoon je oude voetbalshirt met goksponsoring aantrekken als je naar het stadion gaat of in je vrije tijd dragen. Daar krijgt je club en ook de betreffende sponsor geen gedoe mee.”

Wat staat er precies in het Besluit Orka?

Het Besluit Orka is onderdeel van een bredere beweging richting strengere regulering van gokreclames in Nederland. Eerder al werd ongerichte gokreclame op televisie, radio en in de buitenruimte verboden. Met het sportsponsorverbod komt daar nu ook een einde aan zichtbare gokreclames in de sportwereld. Belangrijk detail: het verbod geldt uitsluitend voor nieuwe sponsorovereenkomsten en voor nieuwe promotionele activiteiten. Shirts of andere merchanding en sponsoruitingen die al vóór 1 juli 2025 zijn geproduceerd of in omloop zijn gebracht, vallen daar niet onder, mits ze niet opnieuw als marketingmiddel worden ingezet. “De kern ligt bij de rol van de vergunninghouder,” legt Van Brunschot uit. “Ontwikkelt de vergunninghouder op dit moment geen nieuwe samenwerkingen en is het eventuele gebruik van het shirt niet herleidbaar naar een actie van het casino na de inwerkingtreding van het verbod, dan lijkt het me niet problematisch.”

Actieve versus passieve promotie

De Kansspelautoriteit (Ksa) maakt bij de handhaving onderscheid tussen actieve en passieve promotie. Van Brunschot: “Online casino’s zijn er zelf verantwoordelijk voor dat jouw club zich inspant om vanaf 1 juli reclame maken voor het casino redelijkerwijs te beperken.” Onlinecasinoground.nl signaleerde daarbij al eerder dat juist supporters met praktische vragen blijven zitten. Mag je als fan bijvoorbeeld nog met zo’n shirt naar het stadion of verschijnt je club daarmee alsnog negatief in het nieuws? Dit soort gebruik door supporters valt volgens de Ksa buiten de handhavingsprioriteit. Zolang het gebruik van het shirt niet is geïnitieerd door het casino of de club met als doel reclame te maken, worden daar geen boetes voor uitgedeeld. 

Nuancering bij handhaving

De Kansspelautoriteit heeft nadrukkelijk aangegeven met nuance te zullen handhaven. In de praktijk betekent dit dat er vooral gelet wordt op situaties waarin gokbedrijven zelf nog voordeel proberen te halen uit oude sponsoruitingen. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer een casino besluit om met een oude gesponsorde ploegbus opvallend aanwezig te zijn bij een evenement. “De toezichthouder zal vooral handhaven op uitingen waar online casino’s nog profijt van hebben en uitingen die door online casino’s zelf nog gedeeld worden,” verduidelijkt Van Brunschot. Clubs die nalaten hun website en fanshop op tijd aan te passen, lopen wél het risico op boetes of waarschuwingen.

Speciale regels voor werknemers van gokbedrijven

Hoewel gewone supporters hun oude shirt zonder zorgen kunnen blijven dragen, geldt dit niet automatisch voor iedereen. Online casino-expert Frank Op de Woerd wijst erop dat medewerkers van gokbedrijven extra moeten opletten: “Als werknemer van een online casino zou ik dan weer niet in voetbalshirts met casino-branding rondlopen of fietsen. Dat kan dan toch wel weer gezien worden als doelbewust reclame maken.”

Van Brunschot sluit zich daarbij aan: “Bij werknemers van vergunninghouders wordt eerder aangenomen dat zij namens hun bedrijf handelen. Dat ligt echt anders dan bij gewone supporters.”

Clubs moeten actief handelen

Voetbalclubs zelf hebben een duidelijke verplichting: zij moeten ervoor zorgen dat alle actieve promotie-uitingen met casinologo’s uit de roulatie worden gehaald. Dat betekent niet alleen het verwijderen van oude voorraad uit de winkel, maar ook het aanpassen van bijvoorbeeld headerfoto’s op sociale media. De Ksa heeft al aangegeven coulant te zijn bij kleine onvolkomenheden, zoals een verouderde afbeelding op een X-account van een club. Toch blijft de hoofdlijn: verkopen of promoten van oude shirts mag niet meer.

Oude beelden: toegestaan onder voorwaarden

Tot slot is het toegestaan om oude archiefbeelden of foto’s te gebruiken waarin de gokbranding nog zichtbaar is, bijvoorbeeld bij sportzenders als ESPN of in clubdocumentaires. Van Brunschot benadrukt: “Zolang het doel informatief of redactioneel is en niet gericht is op promotie, accepteert de Kansspelautoriteit dat.”

Conclusie: supporters vrij, clubs op hun tellen passen

De invoering van het sponsorverbod betekent een forse omslag voor sportclubs en online casino’s in Nederland. Toch is er ruimte voor redelijkheid. Van Brunschot vat het samen: “De regels zijn streng, maar niet onredelijk. Clubs en casino’s moeten zich aanpassen, maar fans hoeven niet bang te zijn dat hun oude shirt ineens verboden is.”

Kortom: de shirts van gisteren mogen blijven bestaan, zolang niemand probeert er vandaag nog winst uit te halen.